De reparatiereflex van Mark Rutte

Header plaatje O&O-4

Het kan je allemaal gebeuren als manager, leider, bestuurder of minister. Want stel dat de grote verandering een virus is waarvan je niet weet wat je ermee moet? Wat doe je dan? Hoe communiceer je dan? Hoe krijg je je mensen mee?

Waarom zeggen jullie nu ook al iets over het Coronabeleid?

We hebben lang getwijfeld of we ons wilden uitspreken over dit onderwerp. Want iedereen vindt iets van de Corona aanpak en de maatregelen. Dus wij hebben ons lang stilgehouden. En die stilte stopt vandaag. Waarom? We lazen het volgende artikel in het AD.

“In de vrijgegeven mails reppen ambtenaren van versoepelingen die als ‘een worst’ moeten worden voorgehouden en beschrijven ze hoe vaag regels zijn en hoe wankel de basis is om grondrechten in te perken.”

En terwijl onze vrienden en familieleden best verbolgen waren hebben wij eens het patroon bestudeerd dat schuilgaat achter deze wijze van communiceren.

Hoe breng jij je teams, medewerkers of organisatie tot ander gedrag?

Net als een minister worstel ook jij vast wel eens met lastige beslissingen. Wij wel!

Je bent een leider. In je organisatie, als manager of ondernemer. Of in het gesprek met je bewoner, patiënt of cliënt.  Je hebt de wens om mensen mee te krijgen. Je wil wel eerlijk zijn en je wil hen niet lastigvallen met informatie of onzekerheden. Want dat motiveert niet toch? En je kunt nu nog niet zeggen dat hun baan ervan afhangt of dat ze die ene aanpassing of dat ene product niet krijgen of ontvangen?

Kijk naar de patronen die er zijn bij gedragsverandering

Als er een externe dreiging zich aandoet, en je vraagt mensen om hun gedrag aan te passen om samen door een crisis te komen, dan gaat zeker 70 tot 80% van de medewerkers in je organisatie met je mee als je het belang uitlegt. Want je werkt met redelijke mensen die je begrijpen en hun gedrag aanpassen. Vergelijken we dit met de Corona aanpak, klopt onze aanname tot dit punt. Want ja, ons vaccinatiepercentage heeft lang rond de 80% gehangen.

Bij de overgebleven medewerkers in je team speelt er van alles ‘onder water’. Zo een term waar iedereen een andere betekenis aan geeft. Wat wij bedoelen; er speelt bij zo’n 3 op de 10 van je teamleden een factor die jij niet ziet. En die factoren zijn voor hen zo belangrijk dat zij misschien wel anders beslissen dan wat jij van ze wil of verwacht. Factoren als  normen, waarden en overtuigingen maar ook hun zelfbeeld, persoonlijkheid, persoonlijke eigenschappen, drijfveren en motieven. En deze mensen krijg je niet mee door hen te blijven overtuigen. En ook hier klopt onze vergelijking. Want wat er ook gebeurde de afgelopen tijd; het percentage gevaccineerden steeg niet verder. En niet alle mensen die zich niet laten vaccineren weigeren dat om dezelfde reden.

Jezelf ingraven in je opvattingen

Wat wij heel vaak zien gebeuren is dat hoe meer jij een ander probeert te overtuigingen dat “het op deze manier moet omdat..”, hoe meer de ander zich ingraaft in zijn eigen opvattingen. Mensen zijn geneigd hun overtuigingen te behouden. Heb je namelijk eenmaal gekozen om iets wel of niet te doen, dan zoek je naar argumenten die je keuze bevestigen. En krijg je argumenten voorgeschoteld vanuit een ander perspectief? Dan ga je altijd op zoek naar een balans door zelf voordelen en nadelen te formuleren die ervoor zorgen dat je uiteindelijk bij je eigen standpunt kan blijven. Je kent ze wel, die redeneringen.

“Roken is slecht voor je.” “Ach, mijn opa is er 90 mee geworden, dat zegt niks.”

Door de nadelen te benoemen van wat iemand op dit moment doet versterk je dus eigenlijk de mate waarin de ander blijft doen wat hij altijd al deed ...

De mens is geen rationeel wezen!

Beslissingen worden niet genomen op basis van wat je denkt. Van nature zijn mensen op de eerste plaats emotionele wezens. We worden gemotiveerd en gedreven door emoties. Ons waardensysteem is opgebouwd uit een rangorde van door emotie ingegeven belevingen die een volgorde aanbrengen in wat we belangrijk vinden. En die volgorde is niet voor iedereen hetzelfde.

Elke inhoudelijke boodschap die je inzet om gedrag bij een ander te veranderen in die groep die tegen is werkt niet. Want je krijgt de ander niet overtuigd van jouw weg en jouw keuze. Je gaat langs elkaar heen praten. Je hoort en ziet elkaar niet. En mensen passen hun gedrag niet aan, waardoor de inhoudelijke boodschap nog harder en scherper wordt herhaald. Het gevolg? Je teamleden voelen zich niet gehoord. Je bewoners, patiënten of consumenten voelen zich niet gehoord of gezien. Ze gaan in ieder geval niet doen wat je zegt en je blijft hakketakken in plaats van werken in de Flow.

De reparerende worst van Mark Rutte en co

Een reparatiereflex is eigenlijk in het kort wat er gebeurt als huh het gedrag van een ander “ problematisch” bestempeld en dat vervolgens probeert te repareren met feiten, rationele communicatie en waarschuwingen. Want als je dit nu niet doet, dan gebeurt er dat in de toekomst.

Dat is het patroon wat wij als fout zien in de Corona aanpak, En we zien nog iets onhandigs, en dat is het missen van transparante besluitvorming. Was toch gewoon eerlijk geweest mensen. “We weten het niet. En we hebben uw hulp nodig. We doen het nu zo. We evalueren. We leren. En we doen samen ons best.”

En die reparatiereflex. Die snappen we ook. Want wat echt nodig was is een open gesprek. Met een hele grote groep Nederlanders. Niet in de oordelende sfeer, want tja Wappie is wel een oordeel. Ook niet door de worst voor te houden dat als ze doen wat er gevraagd wordt, dit leidt tot het terugkrijgen van vrijheden. Wel door te verbinden en te onderzoeken wat voor hen nu zo belangrijk is dat hen anders doet beslissen. Alleen van daaruit kun je stappen zetten naar ander gedrag. Zou dat tot een honderd procent score hebben geleid? Zeker niet. En met deze aanpak zou nog eens 70 tot 80% van deze doelgroep tot ander gedrag te bewegen zijn geweest. En dat door hun eigen vrije keuze! Wij denken dat het beter was uitgepakt dan dat deze rel nu doet oplaaien. Want denk er eens over na? Door het gebrek aan transparantie en échte dialoog speel je de voedingsbodem van wantrouwen en het ervaren onbegrip in de hand. En nog meer afstand, polarisatie of wantrouwen in de politiek hebben we niet nodig. Daar is niemand bij gebaat.

Niks menselijks is ons vreemd

Deze column is geen kritiek op het Coronabeleid. Niet op Rutte. En niet op de politiek. Het is een uitnodiging tot reflectie van jou! Want hoe vaak heb jij een ander geprobeerd te overtuigen met argumenten, zelfs nadat dit al meerdere keren is mislukt? Hoe vaak ben jij de discussie aangegaan om iemand te overtuigen van jouw gelijk? En hoe vaak heb je meegemaakt dat dit je frustreet? Dat het jou en je team niet verder helpt? En wil je leren om het anders te doen? Dat kan! Als bureau werken wij aan Emotionele Intelligentie. En mensen die hun emotionele intelligentie trainen zijn bedreven in het motiveren van anderen door, onder andere door in hun gesprekken aan te sluiten bij de ander en het gesprek aan te gaan over wat er ‘onder water’ speelt.

Leren een ander te motiveren?

En de intrinsiek motivatie van je teams of organisatie aanboren? Dat kan! Via ons. Door een training motiverende gespreksvoering. Die we op maat maken voor jou, je team, je organisatie of jou persoonlijk in je coaching met ons.

Stop met oordelen over Rutte en Co en vraag jezelf eens af: wie hou jij eigenlijk een worst voor?